GoodFellas (1990)

Kíkti á eina háklassíska í gær. GoodFellas í leikstjórn Martin Scorsese. Myndin er í fimmtánda sæti á imdb yfir bestu myndir allra tíma og skartar m.a. Ray Liotta, Robert De Niro, Joe Pesci og Sopranos eiginkonunni Lorraine Bracco. Þegar maður sér þessa mynd aftur áttar maður sig á því hversu ótrúlega margar myndir hafa orðið fyrir áhrifum frá henni. Casino (frá 1995) með Robert De Niro er náttúrulega nærtækasta dæmið, en einnig myndir eins og Pulp Fiction (frá 1994) og, átján árum seinna, American Gangster. Kannski mætti einfaldlega segja að allar mafíumyndir væru eins, en mér finnst þær yfirleitt falla í þá gryfju að dýrka mafíuna eða láta hana líta illa út - í öllu. GoodFellas nær að halda sig á fínu línunni þarna á milli.

Þar sem ég er tiltölulega nýbúinn að sjá American Gangster finnst mér kannski nærtækast að skoða GoodFellas og hana með hliðsjón hvorri af annarri. Báðar fylgja þær einum manni frá upphafi til enda, og inn í þá frásögn fléttast í raun saga allra í kringum þá. Báðar myndirnar byggjast á sönnum atburðum og seinni hluti GoodFellas (dóp-hlutinn) er orðinn svo ótrúlega svipaður American Gangster að maður veltir því fyrir sér hvort Ridley Scott hafi bætt við formúluna eða hvort Martin Scorsese hafi einfaldlega verið búinn að mastera hana.


Munurinn á myndunum kristallast m.a. í tveimur hlutum. Í fyrsta lagi er það endirinn. GoodFellas gerir upp söguna svo hratt og örugglega og verður ekki of þung í endann, á meðan American Gangster endirinn er í raun bara antíklímax eftir að Frank Lucas komst á toppinn þegar myndin var rúmlega hálfnuð. Það sem GoodFellas hafði líka er að hún var ekki bara rómantísk gangster mynd heldur var líka gróft ofbeldi í henni, sem gaf henni miklu meiri raunveruleikablæ. American Gangster hefði að mínu mati mátt vera miklu grófari. Fyrst hún var á annað borð að gera flestallt eins og GoodFellas, af hverju að skera þann frábæra part myndarinnar í burtu?